Benzetme amacı olmaksızın bir sözü başka bir sözün yerine kullanmaya mecaz-ı mürsel (Ad aktarması) denir. Bu söz sanatında değişmecede kullanılan sözcükler arasında çeşitli ilişkiler göze çarpmaktadır. Bu ilişkiler şunlardır:* İç-dış ilişkisi: İçi söyleyip dışı kastetme ya da dışı söyleyip içi kastetme
Sakın tabağını bitirmeden sofradan kalkma.( Bitirilmesi gereken tabağın içindeki yemektir.)
Sobayı yak. (Soba yanmaz, içindeki odun-kömür yanar.)
* Parça-bütün ilişkisi: ( Parçayı söyleyip bütünü kastetme ya da bütünü söyleyip parçayı kastetme
Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilal ( Çehresini çatmaması gereken bayraktır.)
* Yazar-eser ilişkisi: Yazarı söyleyip eseri kastetmek
Ahmet Haşim'i anlamak için değil, duyumsamak için okumalısın.
* Sebep-sonuç ilişkisi: Sonucu söyleyip sebebi kastetmek
Gökten bereket yağıyor toprağa bulutlar dolusu.. (Bereket yağmurun sonucudur, sonuç söylenip sebep kastedilmiş.)
* Mekan-insan ilişkisi: Yer söylenir ama o yerle alakalı insanlar kastedilir.
Tüm mahalle, sabaha kadar çılgınca eğlendi.(Eğlenen mahalle halkı)
* Mekan-tesis ilişkisi: Mahalli bir ad söylenir ancak liman, havaalanı, otogar, vb. kastedilir.
Gemi İzmir'e demirledi. (Gemi İzmir limanına demir attı.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder